“Between stimulus and response there is a space. In that space is our power to choose our response. In our response lies our growth and freedom.” -Viktor Frankl

Een kernprincipe in verbindende communicatie is het vermogen om te schakelen van reactief naar responsief communiceren. De Engelse uitdrukking “from react to respond” geeft dit mooi weer. Reactief gedrag komt vaak voort uit automatische gedachten, patronen en emoties, waarbij we zonder nadenken reageren. We spreken soms woorden uit zonder na te denken over hun impact. Misschien reageren we impulsief of zeggen we dingen die later niet blijken te passen bij wat we werkelijk willen uitdrukken. Responsief gedrag daarentegen komt voort uit bewustzijn.

WAIT in verbindende communicatie: even stilstaan

De essentie van Verbindende Communicatie is het bewustzijn van onze intentie -we nemen een moment om stil te staan bij wat er in ons omgaat en waarom we reageren, voordat we woorden kiezen die passen bij onze intentie. De afkorting WAIT biedt daarbij een handige leidraad:

What Am I Thinking?

What Am I Telling myself?

Why Am I Talking?

Door de WAIT-vragen te gebruiken, kunnen we een pauze inbouwen tussen de stimulus en onze reactie, waardoor we de ruimte creëren om bewust te reageren in plaats van impulsief te reageren. Dit helpt niet alleen onszelf, maar ook de ander, omdat we communiceren vanuit helderheid in plaats van vanuit verwarring of stress.

Laten we deze vragen eens verkennen en ontdekken hoe ze ons helpen om bewuster en verbindender te communiceren.

1. What Am I Thinking? – Wat gaat er door mijn hoofd?

Gedachten zijn vaak de eerste reactie op een situatie. Ze vormen de basis van hoe we iets interpreteren. Als iemand bijvoorbeeld een vraag stelt of een opmerking maakt, springen onze gedachten meteen in actie.

Stel jezelf tijdens een gesprek de vraag: Wat denk ik nu? Zijn je gedachten gericht op de situatie, of ben je misschien afgeleid door aannames, zorgen of oordelen? Door even stil te staan bij wat er in je hoofd gebeurt, krijg je bewustzijn op je gedachten en voorkomen dat ze je communicatie bepalen. Je krijgt dan keuze.

Voorbeeld: Je bent in gesprek met een collega waarvan je vindt dat die fouten maakt in een project. Je kunt je dan eerst afvragen: Wat denk ik nu? Zijn mijn gedachten gebaseerd op zorgen over mijn eigen werk? Ben ik bezorgd dat het mij zo tijd kost? Denk ik dat hij er met de pet naar gooit? Dit geeft je de kans om vanuit helderheid te reageren.

2. What Am I Telling Myself? – Welke verhalen vertel ik mezelf?

Onze gedachten gaan vaak verder dan alleen feiten. We vertellen onszelf verhalen die ons perspectief kleuren. Dit kunnen interpretaties zijn van de intenties van anderen, verwachtingen over wat er gaat gebeuren, of oordelen over wat er zou moeten zijn.

Door jezelf af te vragen: Wat vertel ik mezelf?, kun je deze verhalen opmerken. Vaak zijn het interpretaties die gebaseerd zijn op eerdere ervaringen of aannames. Het herkennen van deze verhalen geeft je de mogelijkheid om los te komen van automatische reacties en een meer bewuste keuze te maken in wat je zegt.

Voorbeeld: Je partner komt laat thuis van werk, en je vertelt jezelf misschien dat hij of zij niet om je geeft omdat je geen bericht hebt ontvangen. Door stil te staan bij deze gedachte en jezelf af te vragen Wat vertel ik mezelf?, realiseer je je dat dit slechts een verhaal is dat je bedenkt. Dit inzicht helpt je om te communiceren vanuit nieuwsgierigheid in plaats van verwijten.

3. Why Am I Talking? – Wat is mijn intentie?

Deze vraag nodigt je uit om stil te staan bij de reden waarom je iets zegt. Je kan de klemtoon op ieder woord leggen zodat je je kan afvragen:

Waarom– wat is de reden dat ik praat?

Ik– is het aan mij om nu iets te zeggen of kan ik ook wachten of iemand anders iets wil inbrengen?

Praten– kan ik ook een andere actie nemen dan praten, wat nu wellicht meer bijdraagt?

Voorbeeld: Je bent in een teamvergadering en iemand heeft een voorstel dat voor jou niet werkt. In plaats van meteen kritiek te uiten, stel je jezelf de vraag: Waarom praat ik nu? Is het om de ander te helpen groeien of om mijn eigen frustratie kwijt te raken? Is het aan mij of kan ik wachten tot een andere collega iets zegt? Deel ik dit tijdens de vergadering of kan het ook er na? Dit besef helpt je om je communicatie af te stemmen op wat je wellicht werkelijk wilt bijdragen: een constructieve samenwerking.

Hoe WAIT bijdraagt aan verbindend communiceren

Door de vragen van WAIT toe te passen, geef je jezelf de ruimte om bewuster en met meer helderheid te communiceren. Dit voorkomt dat je communiceert vanuit automatische gedachten of emoties die de verbinding met de ander kunnen verstoren.

De kracht van deze afkorting zit in het pauzeren voordat je spreekt. Door een moment te nemen om je gedachten, gevoelens en intenties te onderzoeken, kun je je communicatie zuiverder en effectiever maken. Dit vergroot niet alleen de kans op verbinding, maar zorgt er ook voor dat je trouw blijft aan jezelf en je eigen behoeften.

Conclusie

WAIT – What Am I Thinking?, What Am I Telling Myself?, Why Am I Talking? – is een eenvoudige, maar krachtige tool binnen Verbindende communicatie – gebaseerd op de principes van Nonviolent Communication (NVC). Het helpt je om bewust stil te staan bij je innerlijke processen voordat je spreekt, zodat je communicatie helder, eerlijk en verbindend blijft. Door deze vragen regelmatig in je gesprekken toe te passen, kun je bijdragen aan meer openheid, begrip en harmonie in je relaties – zowel persoonlijk als professioneel.

En door bewust de stap te zetten van reageren naar antwoorden creëer je de mogelijkheid om vanuit bewustzijn, helderheid en empathie te reageren, wat leidt tot een diepere verbinding met jezelf en de ander. Als je dat wilt leren kan je meedoen bij een training van EmpaTilya!