“The objective of nonviolent communication is not to change people and their behaviour in order to get our way: it is to establish relationships based on honesty and empathy, which will eventually fulfil everyone’s needs. ” Marshall Rosenberg

Feedback geven kan lastig zijn. Hoe zorg je ervoor dat jouw boodschap duidelijk en oprecht is, zonder de verbinding met de ander te verstoren? Verbindende communicatie, gebaseerd op de principes van Nonviolent Communication (NVC) ontwikkeld door Marshall Rosenberg, helpt op een effectieve manier feedback te geven die zowel eerlijk als empathisch is.

Waarom is feedback geven soms moeilijk? 

Mensen aarzelen om eerlijke feedback te geven omdat ze de ander niet willen kwetsen, niet willen oordelen of een conflict willen vermijden. Of misschien wel omdat ze niet weten hoe ze dat moeten doen. Soms formuleren we onze feedback zo voorzichtig dat de boodschap niet overkomt zoals we m bedoelde. Aan de andere kant kan feedback die direct en zonder rekening te houden met de gevoelens en behoeften van de ander wordt gegeven, leiden tot afstand of weerstand.

De vraag is: hoe kun je eerlijk zijn en in verbinding blijven?

De vier stappen van geweldloze communicatie

Geweldloze communicatie geeft een helder kader voor het uiten van feedback op een manier die rekening houdt met zowel je eigen gevoelens en behoeften als die van de ander. Het helpt om de volgende elementen in je feedback te verweven:

Waarneming: beschrijf wat je ziet of hoort, zonder oordelen.

Gevoelens: vertel wat je voelt.

Behoeften: benoem wat de oorzaak is van jouw gevoel: welke behoefte van jou wel of niet wordt vervuld.

Verzoek: doe een specifiek verzoek. 

Door deze stappen te volgen, wordt feedback een uitnodiging tot verbinding en wederzijds begrip.

Eerlijk uiten: van oordeel naar observatie

Het helpt om specifiek te beschrijven wat de ander deed of zei. Een oordeel klinkt bijvoorbeeld als: “Je bent altijd te laat met je werk!” Dit kan de ander het idee geven dat hij of zij zich moet verdedigen. In plaats daarvan kun je beschrijven wat je feitelijk hebt waargenomen: “Ik heb opgemerkt dat je de afgelopen drie weken je wekelijkse verslag op vrijdag hebt ingeleverd. In onze notulen staat dat de deadline donderdag om 17u is.” Dit is een neutrale beschrijving van de situatie, zonder oordeel. Hierdoor blijft de ander open voor dialoog.

Gevoelens benoemen zonder deze te vermengen met gedachten

De tweede stap is het delen van je gevoelens. Soms verstoppen we oordelen in wat we gevoelens noemen. We zeggen dan bijvoorbeeld: ik voel me afgewezen (jij wijst me af), ik voel me bedreigd (jij bedreigt me), ik voel me genegeerd (jij negeert me). Dat zijn eigenlijk gedachten. Het helpt om te beschrijven wat het gevoel in onszelf is. Dus als je denkt dat de ander je afwijst voel je je wellicht onzeker of bezorgd. En als je de denkt dat de ander je bedreigd, voel je je misschien angstig of bang. En wanneer je denkt dat de ander je negeert voel je je misschien verdrietig of eenzaam.  

Van gevoelens naar behoeften

In de derde stap leg je de link tussen je gevoelens en je behoeften. Gevoelens zijn een signaal van je behoeften die wel of niet worden vervuld. Door je behoefte te benoemen, geef je de ander inzicht in wat er voor jou belangrijk is en hoe hij of zij kan bijdragen aan het verbeteren van de situatie.

In plaats van te zeggen: “Je maakt me boos omdat jij te laat bent ,” kun je zeggen: “Ik voel me gefrustreerd omdat ik waarde hecht aan punctualiteit.” Dit verschil zorgt ervoor dat je de verantwoordelijkheid voor je eigen gevoelens neemt. Hierdoor kan de ander makkelijker empathie opbrengen, omdat hij of zij geen schuld hoort.

Een verbindend verzoek doen

Tot slot doe je een concreet verzoek. Dit is een positieve actie die de ander kan ondernemen om tegemoet te komen aan jouw behoeften. Een verzoek klinkt bijvoorbeeld zo: “Zou je me het rapport komende donderdag voor 17u willen toesturen? Of, als dat niet lukt, me tijdig laten weten dat er vertraging is?” Overigens kun je ook een verzoek aan jezelf doen. In een toekomstige blog zal ik wat meer vertellen over verzoeken.

Een verzoek geeft de ander de ruimte om te reageren en nodigt uit tot samenwerking.

Het effect van verbindende feedback

Wanneer je feedback geeft vanuit verbindende communicatie, ontstaat er ruimte voor echte dialoog. In plaats van de ander te confronteren met een oordeel of kritiek, geef je hem of haar de kans om jouw gevoelens en behoeften te begrijpen. Hierdoor is de ander eerder geneigd om met empathie te reageren en samen te werken aan een oplossing. Daarnaast ben je eerlijk en authentiek bent.

Een voorbeeld van verbindende feedback in de praktijk

Stel je voor dat je werkt in een team en je collega heeft een project meerdere keren “te laat” opgeleverd. Hier is een manier om dit met verbindende communicatie te benaderen:

Waarneming: “Ik heb je het rapport de laatste drie weken op de vrijdagavond, een dag na de deadline op donderdag, ontvangen.”

Gevoelens: “Ik voel me gefrustreerd en een beetje gespannen.”

Behoeften: “Omdat ik behoefte heb aan voorspelbaarheid en een soepel verloop van ons project.”

Verzoek: “Ben je bereid om het rapport deze week voor donderdag 17u  in te dienen? En als dat niet lukt, me dat dan uiterlijk woensdag voor 13u laten weten zodat we het kunnen bespreken?”

Door deze stappen te volgen, geef je feedback die zowel eerlijk als verbindend is en jullie kunnen samen zoeken naar een oplossing die voor beide partijen werkt.

Conclusie

Feedback hoeft niet hard of kwetsend te zijn. Het kan juist bijdragen aan verbinding wanneer je het deelt vanuit zelfbewustzijn en respect voor de gevoelens en behoeften van de ander. Verbindende communicatie biedt de tools om op een oprechte manier feedback te geven die zowel de relatie versterkt als tot positieve verandering leidt.

Wil je dat ook leren? Doe eens mee met een training!